TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu)-Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Enstitüsü (BİLTEN) ve ODTÜ (Ortadoğu Teknik Üniversitesi) işbirliğince gerçekleştirilen Bilgi Teknolojileri Yaygınlık ve Kullanım Anketi çalışmasına göre, şehirdeki hanelerin yüzde 86,9'u telefon hizmetine ve yarısı da en az bir cep telefonuna sahip. Hanelerin yüzde 12,3'ünde de bilgisayar bulunuyor. Evinden internete bağlananların oranı ise yüzde 7. Gelir dağılımındaki farklılıklar sebebiyle, en alt ve alt orta gelir grupları, iletişim teknolojilerini daha az kullanabiliyor. Türkiye'nin coğrafi bölgeleri arasında da iletişim teknolojilerine sahiplik açısından farklılıklar var. 6 BİN HANE İNCELENDİ Türkiye'de bilgi ve iletişim araçlarının yaygınlığı, kullanımı ve tüketicilerin tercih önceliklerini tespit etmeye yönelik gerçekleştirilen saha araştırmasında yaklaşık 6 bin hane incelendi. Tasarım ve uygulaması TÜBİTAK-Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Enstitüsü (BİLTEN) çalışanları ve üniversite öğretim üyelerinden oluşan akademik danışmanların işbirliğiyle gerçekleştirilen araştırma, Türkiye'deki hanelerin yüzde 50,2'sinin cep telefonu hizmetine erişebildiğini ortaya koydu. Bu hanelerin yüzde 17,8'indeyse iki veya daha fazla cep telefonu olduğu belirlendi. Buna göre, cep telefonu sahipliği, üç yılda 5 kat artmış durumda. Verilere daha yakından bakıldığında, cep telefonu hizmetine erişebilen hanelerin yüzde 64,1'inde tek telefon, yüzde 25,4'ünde iki cep telefonunun bulunduğu, ikiden fazla cep telefonuna sahip hanelerin ise yüzde 10,4 düzeyinde olduğu görülüyor. Cep telefonu sahipliğinin bölgelere göre dağılımı incelendiğinde, Güney Doğu Anadolu Bölgesi'nin yüzde 29 ile en düşük, Marmara Bölgesi'ninse yüzde 61 ile en yüksek yaygınlaşma düzeyinde olduğu ortaya çıktı. Cep telefonu hizmetine erişim açısından, Türkiye ortalamasının altında kalan bölgeler Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu, Akdeniz ve Ege oldu. Ülke ortalamasının üstünde olan bölgeler ise İç Anadolu, Karadeniz ve Marmara şeklinde sıralandı. BİLGİSAYARI SEVDİK Türkiye'deki hanelerde bilgisayar sahiplik oranı yüzde 12,3 olarak belirlendi. Bu oranın, 1997 yılında yapılan araştırmada yüzde 6,5 olduğu göz önüne alındığında, 3 yıl içerisinde bilgisayar sahiplik oranının yaklaşık olarak 2 kat arttığı görülüyor. Evinde bilgisayar olmayanların yüzde 58,3'ü 'pahalılığı', yüzde 36,2'si ise 'ihtiyaç duymamayı' gerekçe gösterdi. Evdeki bilgisayar, genellikle internet ve e-posta servisleri için kullanılıyor. Bilgisayarı olan hanelerin yüzde 37'sinde, kullanımda öncelik internet erişiminde. Hanelerin yüzde 20,4'ünde bilgisayar, iş yerinde yarım kalan işlerin tamamlanması, yüzde 20'sinde de oyun oynanması amacıyla kullanılıyor. Evde bilgisayar sahipliği oranları, bölgeler arasında da önemli ölçülerde farklılıklar gösteriyor. Evde bilgisayar sahipliği oranının en yüksek olduğu bölge, yüzde 16,8'lik oran ile Marmara Bölgesi. Marmara'yı, Karadeniz ve İç Anadolu bölgeleri izliyor. Evlerde bilgisayar sahipliğinin en düşük olduğu bölge yüzde 1,2 ile Güneydoğu Anadolu. BİLGİSAYARLARIN YARISI INTERNETE BAĞLI DEĞİL Evinde bilgisayarı olan hanelerin yüzde 84,5'i, internet konusunda bilgileri olduğunu belirttiler. Bu hanelerin yüzde 15'i, internetin ismini duyduğunu, ancak bilgisinin olmadığını, yüzde 0,4'lük kesim ise daha önceden internet sözcüğünü hiç duymadıklarını söyledi. Evinde internet bağlantısı olanların oranı yüzde 7 olarak belirlendi. Hanelerdeki bilgisayar sahipliği oranının yüzde 12,3 olduğu göz önüne alındığında, hanelerdeki bilgisayarların yaklaşık yarısının internete bağlı olmadığı ortaya çıkıyor. Evdeki internet bağlantısının öncelikli olarak hangi amaçla kullanıldığı sorusuna, kullanıcıların yüzde 23'ü 'e-posta', yüzde 22,3'ü 'merak ettiği konularda bilgi edinmek', yüzde 16,5'i ise 'chat' olarak cevap verdi. TELEVİZYON VE DİĞER TEKNOLOJİLER Araştırma kapsamında sorgulanan araçlardan, hanelerde en yaygın olarak sahip olunanı televizyon olarak ortaya çıktı. Hanelerin yüzde 96,9'unda televizyon bulunuyor. Hanelerin yalnızca yüzde 4,2'sinin şifreli kanallara abone olduğu görüldü. Henüz çok yeni hizmet olan sayısal yayıncılığı kullananların oranı yüzde 1 ve kablolu televizyonda hanelerin abonelik oranı ise yüzde 10,9 olarak belirlendi. Araştırmada faks, CD-çalar, kasetçalar, DVD, avuç içi bilgisayar ve video sahipliği konusunda da bilgi toplandı. Buna göre, evinde faks cihazına sahip olanların oranı yüzde 1,7 iken, video cihazı bulunanların oranı ise yüzde 17,1. Müzik dinlemek için hanelerin yüzde 75,6'sı kasetçalar, yüzde 23,6'sı da CD çalar kullanıyor. Evinde DVD sahibi olanların oranı yüzde 3,2, avuç içi bilgisayar olarak adlandırılan (palm pilot ve benzerleri gibi) araçlara sahip olanların oranı ise yüzde 1,8 düzeyinde tespit edildi. ÜST GELİR GRUBU 'CEP'Lİ Sahiplik oranının gelir grupları bazında değişimi incelendiğinde ise en alt gelir grubunda telefon sahiplik oranı yüzde 79,3 iken, diğer gelir gruplarında bu oranın yüzde 90'ın üstünde olduğu ortaya çıktı. Hanelerde cep telefonu sahipliği gelire göre incelendiğinde, alt gelir grubunda yalnızca yüzde 27,4 hanede cep telefonu sahibi bir fert varken, bu oranın üst gelir grubunda yüzde 98,1'e ulaştığı anlaşılıyor. Cep telefonu olan hanelerde, cep telefonu sayısı gelire göre incelendiğinde, cep telefonu hizmetine erişebilen alt gelir grubunun yüzde 85'inde bir, yüzde 10'unda iki ve yüzde 5'inde ikiden fazla cep telefonu bulunurken, hizmeti kullanan en üst gelir grubunun yüzde 19,5'unun bir, yüzde 37,5'unun iki ve yüzde 43'hyanların yüzde 58,3'ü 'pahaünün ikiden fazla cep telefonu bulunduğu anlaidlığı', yüzde 36,2'si işıldı. Gelir gruplarına göre bilgisayar sahiplik oranları incelendiğinde, üst gelir grubu içerisinde sahiplik oranı yüzde 64,7'ye ulaşırken, aynı oranın alt orta gelir grubunda yüzde 8,2'ye, alt gelir grubunda ise yüzde 2'ye düştüğü gözlendi. Hanelerdeki internet sahipliğinin gelir gruplarına göre dağılımına bakıldığında, toplamın yüzde 2,8'ini oluşturan üst gelir grubunda yüzde 51,92 olan sahiplik oranının, üst orta gelir grubunda yüzde 27,87'ye düştüğü görüldü. Orta gelir grubundaki hanelerin yüzde 12,02'sinde internet bağlantısı varken, toplamın yüzde 33'ünü oluşturan alt orta gelir grubundaki sahiplik oranı yüzde 3,9'a ve toplamın yüzde 42'sini oluşturan alt gelir gruplarındaki sahiplik oranı ise yüzde 0,55'e düşüyor.

• 21.4.2002 11:16

Kaynak: Haber Vitrini