Un, elektrik ve işçi maliyetlerindeki fahiş artışları nedeniyle ekmek fiyatlarına zam gelmişti. Ekmeğin kilogram fiyatı 6.25 TL’den 7.50 TL’ye çıktı. 200 gram ekmek 1.25 TL’den 1.50 TL’ye, 240 gram ekmek de 1.50 TL’den 1.75 TL’ye yükselmişti. Ekmeğe yapılan zamların ardından un fiyatlarına zam üstüne zam yapıldı. Milli Gazete olarak fırıncı esnafı ile un fiyatlarına yapılan zammı konuştuk. Recep G., “Zammın ardından bir çuval un 160 TL oldu. 200 gr ekmeğin en az 2.25 TL olması gerekiyor” dedi.

“UN FİYATLARINA ZAM ÜSTÜNE ZAM YAPILDI”

Gazetemize konuşan fırıncı esnafı Recep G., ekmeğe yapılan zammın ardından un fiyatlarının fahiş bir şekilde zamlandığını söyledi. Recep G., “Ocak ayında 100 TL’ye aldığımız unu şimdi 162 TL’ye alabiliyoruz. Geçtiğimiz hafta unu 140 TL’den almıştık. Şimdi un siparişi vermiş olsak zamlı alacağız. Bir hafta arayla una 20 TL zam yaptılar. Esmer ekmek unlarına zam 30 TL birden oldu. Daha önce de her ay zam yapılıyordu. Esmer unun 25 kg’lık çuvalı 130 TL. İnanılmaz bir şekilde fark var. En fahiş zammı geçtiğimiz hafta yaptılar. Un tedarikçileri bizleri arayıp ‘Zam gelecek size un verelim’ diyorlar” diye konuştu.

“200 GR EKMEK EN AZ 2.25 OLMALI!”

Elektrik, işçi ve kira maliyetleri eklendiğinde masrafların ikiye hatta üçe katlandığını dile getiren Recep G., “Bir ekmeğin maliyeti şuanda 1.5 TL’nin üstüne çıktı. Diğer maliyetleri koyduğumuzda yapılan zam yetmiyor. İkinci bir zam yapılması gerekiyor. 200 gr ekmeğin en az 2.25 TL olması gerekiyor. Zam yapılmazsa tek bir seçenek kalıyor; o da ekmek yapmamak! Ya zam yapılacak ya da fırınlar dayanamayıp kapatılacak. Bu iş maalesef bu noktaya geldi. Her şeye zam geldi. Ocak ayında 60 TL’ye aldığım 10 kg’lık pasta/börek yağını şuanda 115 TL’ye alıyorum. Tedarikçiler daha da zamlanacak diyor. Yağ fiyatlarını dolara bağlamışlar, dolar yükseldikçe fiyatlar da yükseliyor. Elektriğin ise bir dükkânın kirası kadar maliyeti oluyor. Ortalama bir fırıncının aylık gideri 100 bin TL’nin üstüne çıkıyor” diye konuştu.

“UN FİYATLARI AKŞAM FARKLI SABAH FARKLI”

Fırıncı esnafı Bayram Ü. “Ekim 2019 tarihlerinde un fiyatları 96-100 TL bandındaydı. Geçen günlerde un tedarikçim beni gecenin bir yarısında arayarak, “Şuan un siparişi verirseniz 143 TL, sabah sipariş verirseniz 153 TL” dedi. Dolar un fiyatlarındaki artışın en büyük sebebidir. Çünkü buğdayın yüzde 60’ı artık ithal edilir oldu. Rusya, Kazakistan vs. Doların artması un fiyatlarını da etkiliyor. Tanıdığım yerli çiftçilerin çoğu da ekmiyor. Sebebi de belli, maliyeti artık kurtarmıyor. Gümrük fiyatlarının sıfırlanması fiyatların düşmesini sağlamadı. Trakya’da 135 TL’ye de un var ama fırıncılar o unla ekmek yapamaz. Mecburen 160 TL’lik un almanız gerekiyor” diyekonuştu.

“ÖNÜMÜZÜ GÖREMİYORUZ”

Fırıncı esnafı Bayram Ü. “Bundan bir ay önce ekmeğin fiyatını 1.75 TL yaptık. O zaman bu fiyat bizi kurtarıyordu. Bu çalışmayı yaparken un fiyatı 110 TL civarındayken bir anda 140 TL’yi buldu. Şimdi ise 160 TL. Yapılan zam şimdi kurtarıyor. Ama önümüzü göremiyoruz. 10 gün sonra un fiyatları ne olacak bilemiyoruz. Elimdeki unu 125 TL’ye almıştım. Üstüne 3 kere zam geldi. Zam gelmeden almak istedik ama alamadık. Bir kamyon una bundan bir sene önce 30 bin TL veriyorduk, şimdi 50 bin TL ödeme yapıyoruz. Hadi un fiyatlarına yapılan zammı geçtik odun fiyatları da zamlanıyor. Oduncu da beni arayıp 4

90 TL fiyat verdi. Elime odun geçmeden fiyatların 530 TL’ye çıktığını söyledi. Hayatımız dolar olmuş, dolar her şeyi etkiliyor.  Ekmek mayasını 75 TL’ye alıyorduk, şimdi 100 TL oldu” şeklinde konuştu.

MARKETLERDE DE DURUM FARKSIZ

Ekmek yapımı için gerekli olan un fiyatlarına zam üstüne zam yapılırken marketlerde satılan unlarda fiyat artışlarının yaşanması durumun pek farklı olmadığını gösteriyor. TÜİK rakamlarına göre Eylül 2019 tarihinde 1 kg un 3.67 TL’den satılırken Eylül 2020 tarihinde yüzde 22.24 zamlanarak 4.49 TL oldu. En düşük fiyatlarla tüketiciye hizmet sunduğunu iddia eden zincir marketlerde bile 2 kg un 6.95 TL, 5 kg un ise 16.25 TL’den satılıyor. Fiyat ve marka kalitesi olarak daha iyi ürün satan marketlerde ise 1 kg un fiyatı 6.90 TL’den 5 kg un 31.25 TL’den satılıyor.

Öte yandan Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, son 2 ayda ekmeğin ham maddesi olan un ve diğer girdilerde yaşanan fiyat artışlarından dolayı fırıncı esnafının ciddi anlamda sıkıntıya düştüğünü, bir çuval unun fiyatının temmuz ayında 104 lira olduğunu, bugün 158 liraya kadar yükseldiğini söylemişti. Balcı, "Zor durumda olan fırıncı esnafımızın fiyat artışına gitmesi kaçınılmaz olmuştur. Bir fiyat artışı olacaktır" diye konuşmuştu.

Milli Gazete