Türkiye'nin, Asya ve Avrupa kıtaları arasında geçiş noktası konumuna sahip olduğunu vurgulayan uzmanlar, kaçma işinin organize gruplarla değil, evlilik, tanıdık veya akrabalar aracılığıyla yapıldığını bildiriyor. Irak, İran veya Afganistan'ın, mültecilerin terketmek istediği ülkelerin başında yer aldığını ifade eden uzmanlar, buralardan kaçışın birkaç aşamada gerçekleştiğini kaydediyor. Uzmanlara göre, bu aşamalar şöyle: Gidilecek bölgede çalışan tacirlere ulaşılması ve sınırdaki boşlukların tespit edilmesi... Kaçakların, küçük meblağlar karşılığında, mesela 50 dolar ödeyerek İran sınırından Türkiye'ye geçebildiğini söyleyen uzmanlar, mültecilerin genellikle küçük gruplar halinde yolculuk ettiğine dikkat çekiyor. Gidilen yerlerdeki tanıdıklara da cep telefonu sayesinde ulaşıldığını anlatan uzmanlar, mültecilerin kaçmasında paranın çok önemli rol oynadığını vurguluyor. Mültecilerin parasının genellikle bir haftada bittiğini belirten uzmanlar, bu aşamada insanların, yoluna devam edecek parayı buluncaya kadar çalışıp para biriktirdiğini, bu sebeple, yolculuğu altı ay sürenler olduğunu bildiriyor. Mültecilerin kaçmasına yardım eden kişilerin, genellikle normal bir hayat süren, çalışan insanlar olduğunu ve bunların sayısının sadece İstanbul'da birkaç bini bulduğunu öne süren uzmanlar, insan ticaretinin, ekonomik krizin yaşandığı şu günlerde, bütçeye 'küçük katkı sağladığını' kaydediyor. Mültecilere kaçmalarında yardım eden şahısların, sınırda kullanılan pasaportları çoğunlukla üçüncü kişilerden satın veya ödünç aldığını ifade eden uzmanlar, bu kişilerin, başka bir ülkede yaşayan veya o ülkenin vatandaşlığını almış veya o ülkenin kendi vatandaşları (Alman, İngiliz veya İtalyan) olabildiğini belirtiyor. Uzmanlar, pasaportu alınan kişiye çok benzeyen insanlar bulunduğu için, pasaportta genellikle fotoğraf değiştirilmediğini kaydediyor. Geçen yıl Türkiye üzerinden kaçmaya çalışan 90 bin mültecinin yakalandıktan kısa süre sonra yeniden serbest kaldığına dikkat çeken uzmanlar, bunun sebebini şöyle açıklıyor: "100-200 kişiyi yakalayan polisin, küçük bir sahil kasabasının karakolunda bu kadar insanı tutması, sorgulaması, bunlara yatacak yer vermesi, yemek sağlaması kolay olmuyor. Yani bu işin mali bir çerçevesi var. Bu anlamda Türkiye'de bütçeden ayrılmış bir para yok. İnsanlar bir biçimiyle sorgulanıyor ve bazen sınıra kadar bile izlenmiyor".

• 27.3.2002 22:01

KAYNAK:Haber Vitrini